Soạn văn Nói với con lớp 7 – Y Phương hay và đầy đủ nhất

Các yếu tố của văn bản thơ

Biểu hiện trong bài thơ Nói với con

Thể thơ

=> Bài thơ thuộc thể thơ tự do với nhịp thơ lúc nhẹ nhàng bay bổng, khi khúc chiết rành rọt, lúc mạnh mẽ âm vang cùng với cách gieo vần linh hoạt -> Lời khuyên của cha thấm sâu vào con và dễ dàng gợi sự đồng cảm ở người đọc.

Nhân vật trữ tình

– Đối tượng trữ tình: con; đối tượng trữ tình cũng là người đọc rộng rãi – những người có thể đồng cảm sâu sắc với chủ thể trữ tình về những vấn đề được nói tới.

Nhan đề bài thơ

Mạch cảm xúc

– Bài thơ đi từ tình cảm gia đình mà mở rộng ra là tình cảm quê hương, từ những kỷ niệm gần gũi, thiết tha mà nâng lên thành lẽ sống. Cảm xúc, chủ đề của bài thơ được bộc lộ, dẫn dắt một cách tự nhiên, có tầm khái quát nhưng vẫn thấm thía.

Yếu tố nghệ thuật nổi bật trong bài thơ:

– Hình ảnh thơ

– Các biện pháp tu từ

– Các kiểu câu

– Ngôn ngữ thơ

+ Chân phải bước tới cha

Chân trái bước tới mẹ

+ Một bước chạm tiếng nói

Hai bước tới tiếng cười

+ Cao đo nỗi buồn

Xa nuôi chí lớn

+ Sống trên đá không chê đá gập ghềnh

Sống trong thung không chê thung nghèo đói

+ Người đồng mình yêu lắm con ơi

Người đồng mình thương lắm con ơi

+ Hình ảnh: Người đồng mình

Tác dụng: Nhấn mạnh cảm xúc của nhân vật trữ tình và đặc điểm nổi bật của đối tượng trữ tình, tạo nên lối nói riêng.

– Sử dụng các câu cảm thán, các động từ thể hiện cảm xúc: Con ơi! nghe con, đâu con, yêu lắm, thương lắm…

Tác dụng: Làm nổi bật cảm xúc của nhân vật trữ tình, gợi giọng điệu thiết tha, trìu mến.

– Cách nói cụ thể, hình tượng:

+ Một bước chạm tiếng nói Hai bước tới tiếng cười

+ Đan lờ cài nan hoa

Vách nhà ken câu hát

+ Người đồng mình tự đục đá kê cao quê hương Còn quê hương thì làm phong tục

Tác dụng: Thể hiện những cảm xúc, suy nghĩ sinh động, cụ thể, giàu tính trực quan.

– Ngôn ngữ mộc mạc, giản dị:

+ Dẫu làm sao thì cha vẫn muốn

+ Người đồng mình thô sơ da thịt

+ Con ơi tuy thô sơ da thịt

Tác dụng: Thể hiện tình cảm chân thực, chất phác.

– Sử dụng các biện pháp tu từ:

+ Thủ pháp nhân hóa: Rừng cho hoa -tả thực vẻ đẹp của những rừng hoa mà thiên nhiên, quê hương ban tặng; gợi sự giàu có và hào phóng của thiên nhiên, quê hương; Con đường cho những tấm lòng gợi liên tưởng đến những con đường trở về nhà, về bản; gợi đến tấm lòng, tình cảm của “người đồng mình” với gia đình, quê hương, xứ sở.

+ Điệp từ “cho” cho thấy tấm lòng rộng mở, hào phóng, sẵn sàng ban tặng tất cả những gì đẹp nhất, tuyệt vời nhất của quê hương, thiên nhiên.

+ Điệp từ “sống” được lặp đi lặp lại liên tiếp đã tô đậm được mong ước mãnh liệt của cha dành cho con. + Hình ảnh ẩn dụ và phép liệt kê “đá gập ghềnh” và “thung nghèo đói” gợi không gian sống hiểm trở, khó làm ăn, canh tác; gợi đến cuộc sống nhiều vất vả, gian khó và đói nghèo.

Từ đó, người cha mong muốn ở con: hãy biết yêu thương, gắn bó, trân trọng quê hương mình.

+ Hình ảnh so sánh: “Sống như sông như suối” -gợi về cuộc sống bình dị, hồn nhiên, gắn bó với thiên nhiên; gợi lối sống trong sáng, phóng khoáng, dào dạt tình cảm như sống, như suối. Từ đó, người cha mong muốn ở con: một tâm hồn trong sáng, phóng khoáng như thiên nhiên.

Nội dung trữ tình

– Cội nguồn sinh dưỡng của mỗi con người là gia đình và quê hương: Gia đình với tình yêu thương sâu nặng của cha mẹ, niềm vui, niềm hạnh phúc, ánh mắt dõi theo chào đón những bước chân đầu tiên của con, vòng tay sẵn sàng đón đợi, sẵn sàng nâng đỡ con của cha mẹ; quê hương với những vẻ đẹp văn hóa đặc sắc, phong phú, ân nghĩa thủy chung.

– Những đức tính cao đẹp của người đồng mình: đó là những con người giàu ý chí, nghị lực, luôn biết lo toan và mơ ước dẫu cuộc sống còn biết bao vất vả cực nhọc; đó là những con người thủy chung và giàu lòng tự tôn dân tộc, bền bỉ lao động, biết giữ gìn bản sắc, truyền thống để xây dựng quê hương.

* Người cha khuyên con:

– Khuyên con biết sống theo những truyền thống của người đồng mình.

– Khuyên con tiếp nối tình cảm ân nghĩa, thủy chung với mảnh đất nơi mình sinh ra như người đồng mình và dặn con hãy tiếp nối cả lòng can đảm, ý chí kiên cường của họ.

– Lời nhắn nhủ chứa đựng sự yêu thương, niềm tin tưởng mà người cha dành cho con.

* Qua lời căn dặn, tâm tình, cha muốn con khắc ghi:

– Luôn nhớ về tình cảm của cha mẹ, của gia đình mình.

– Luôn yêu mến, tự hào về quê hương xứ sở.

– Luôn ý thức được những phẩm chất cao quý của “người đồng mình” (những con người của quê hương).

– Sống có cốt cách để xứng đáng là người con của quê hương.

Thông điệp

Bài thơ thể hiện tình cảm gia đình ấm cúng, ca ngợi truyền thống cần cù, sức sống mạnh mẽ của quê hương và dân tộc mình.

Bài thơ giúp ta hiểu thêm về sức sống và vẻ đẹp tâm hồn của một dân tộc miền núi, gợi nhắc tình cảm gắn bó với truyền thống với quê hương và ý chí vươn lên trong cuộc sống.

Hai văn bản đều gửi đến những thông điệp về ý nghĩa của sự trải nghiệm: Trải nghiệm sẽ giúp mỗi con người trở nên mạnh mẽ, khôn ngoan, chín chắn, dày dạn, cứng cáp hơn.

Trên bước đường trưởng thành của con, đều có sự bảo ban và ánh mắt dõi theo đầy hi vọng của cha mẹ; trên bước đường trưởng thành của con, quê hương không chỉ là nơi chốn con trở về mà còn là những mẫu hình mọi mặt cho con noi theo và trưởng thành.