Trình bày ý kiến về một vấn đề xã hội (ý nghĩa của tiếng cười trong cuộc sống) là phần nói và nghe mà các em sẽ thực hiện ở cuối học kì 1. Với phần thực hành này, các em sẽ được học cách xây dựng một bài nói có cấu trúc chặt chẽ, lập luận thuyết phục và đồng thời rèn luyện khả năng giao tiếp tự tin, biểu cảm trước đám đông.
Mời các em tham khảo!
I. Các bước trình bày ý kiến về một vấn đề xã hội (ý nghĩa của tiếng cười trong cuộc sống)
1. Bước 1: Trước khi nói
a. Xác định phạm vi nội dung trình bày
Cần xác định bài nói sẽ trình bày về ý nghĩa của tiếng cười nói chung hay là tiếng cười nhằm mục đích cụ thể (trào phúng, tán thưởng, hạnh phúc,…).
b. Xây dựng dàn ý của bài nói
♦ Mở đầu: Lời chào, giới thiệu bản thân, nêu phạm vi trình bày (tiếng cười nói chung hay tiếng cười cụ thể).
♦ Nội dung chính:
- Tiếng cười đó nhằm vào đối tượng nào?
- Tiếng cười đó được biểu hiện như thế nào?
- Mục đích của tiếng cười đó là gì?
- Đánh giá của em về ý nghĩa của tiếng cười đó.
♦ Kết thúc: Khái quát lại nội dung đã trình bày, nói lời cảm ơn mọi người đã chú ý lắng nghe.

2. Bước 2: Thực hiện nói và nghe
♦ Người nói:
- Trình bày vấn đề trước lớp một cách tự tin và tự nhiên, chú ý đến ngữ điệu, cử chỉ, nét mặt tươi tắn, biểu cảm.
- Chú ý đến thái độ của người nghe kịp thời điều chỉnh giọng điệu cũng như nội dung chia sẻ của mình.
♦ Người nghe:
Tập trung lắng nghe, ghi chép những thông tin cần thiết, ghi lại những thắc mắc (nếu có) để trao đổi với người nói trong phần thảo luận sau khi nói.
3. Bước 3: Sau khi nói
Sau khi nói, người nói và người nghe cùng trao đổi để tìm hiểu vấn đề thấu đáo và chính xác hơn. Nội dung thảo luận tập trung vào:
- Ý nghĩa của tiếng cười có phù hợp với đời sống hiện nay không
- Vấn đề được trình bày có ý nghĩa với đối tượng nào?
- Cách lập luận, dẫn dắt vấn đề, của người nói như thế nào?
- Khả năng tương tác và tạo sự chú ý cho người nghe có thuyết phục không?
- Người nghe đã chú ý và hiểu được chính xác trọng tâm nội dung người nói trình bày chưa?
- Ý kiến trao đổi của người nghe có tác dụng làm rõ hơn hoặc bổ sung cho vấn đề người nói trình bày không?
Bảng tự kiểm tra kỹ năng nói
| Nội dung kiểm tra | Đạt | Chưa đạt |
| Bài nói có đầy đủ các phần: mở đầu, nội dung chính và kết thúc. | ||
| Phần mở đầu giới thiệu bản thân và phạm vi của tiếng cười. | ||
| Phần nội dung chính: | ||
| – Nêu được đối tượng của tiếng cười. | ||
| – Nêu được biểu hiện của tiếng cười. | ||
| – Nêu được mục đích của tiếng cười. | ||
| – Có nhận xét, đánh giá về ý nghĩa của tiếng cười đó. | ||
| Phần kết thúc: khái quát lại nội dung đã trình bày, nói lời cảm ơn mọi người đã chú ý lắng nghe. | ||
| Nói to, rõ ràng, có ngữ điệu, biểu cảm. |
Bảng tự kiểm tra kỹ năng nghe
| Nội dung kiểm tra | Đạt | Chưa đạt |
| Nắm được nội dung của bài nói. | ||
| Thái độ chú ý, tôn trọng, nghiêm túc, cổ vũ khi nghe bạn trình bày. | ||
| Đưa ra được những nhận xét, góp ý xác đáng. |
II. Bài trình bày ý kiến về một vấn đề xã hội (ý nghĩa của tiếng cười trong cuộc sống) mẫu
Ý nghĩa của tiếng cười trong cuộc sống
Chào hỏi và nêu vấn đề (giọng vui vẻ hào hứng)
Kính chào thầy cô và các bạn! Tôi là ……………….. học sinh lớp ………………. Hôm nay, tôi rất vui được trình bày ý kiến của mình về ý nghĩa của tiếng cười trong cuộc sống. Đây là một vấn đề rất thú vị và hấp dẫn với tất cả chúng ta.
Trình bày nội dung chính (giọng sôi nổi, hồn nhiên)
Kính thưa thầy cô và các bạn, tất cả chúng ta đều sinh ra với tiếng khóc, nhưng trong suốt cuộc đời, chúng ta cần có những tiếng cười. Ta cười khi thấy điều thú vị; cười khi cảm thấy vui vẻ, hạnh phúc, thỏa mãn những ham muốn; cười khi đứng trước những nghịch cảnh trớ trêu mà mình đành bất lực… Như vậy, có tiếng cười xuất phát từ niềm vui thích, tâm trạng hứng khởi, nhưng cũng có những tiếng cười thể hiện thái độ trước một vấn đề gì đó trong cuộc sống.
Các bạn có nhận ra một điều là càng lớn lên, con người càng ít cười đi không? Đó là bởi những lo toan của cuộc mưu sinh, những đau khổ, thất bại… đã lấy đi của chúng ta những tiếng cười sảng khoái, vô tư. Cũng có người cho rằng cười nhiều quá sẽ trở thành vô duyên nên ít cười lại, thành ra đã tự tạo một bức tường ngăn cách giữa mình với mọi người.
Các bạn có biết nụ cười có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong cuộc đời này không?
Nụ cười rút ngắn khoảng cách giữa người với người. Chỉ cần nở một nụ cười thân thiện, ta sẽ có một người bạn mới hay có thể xóa đi những hiểu lầm, bực tức để yêu thương và gần gũi nhau hơn. Khi ai đó cảm thấy lo lắng, chỉ cần giúp họ cười lên, những lo lắng ấy sẽ giảm đi rất nhiều.
Không chỉ thế, nụ cười còn có tác dụng rất lớn đối với sức khỏe. Các nhà nghiên cứu đã chỉ ra rằng nụ cười có thể giúp kéo dài tuổi thọ của con người. Cha ông ta cũng từng đúc kết: “Một nụ cười bằng mười thang thuốc bổ”.
Các bạn ạ, khi ta mỉm cười, niềm vui trong lòng mình sẽ dâng lên, lan tỏa đến những người xung quanh. Như thế, niềm vui của ta sẽ được nhân lên.
Nhiều người trong chúng ta thường nghĩ rằng chỉ khi vui mới mỉm cười. Điều này đúng nhưng chưa đủ. Những lúc gặp khó khăn, căng thẳng mệt mỏi, bạn hãy mỉm cười thật tươi. Khi đó, những ý nghĩ tiêu cực, những căng thẳng sẽ được xua tan. Càng khó khăn, càng cần cười thật nhiều. Bạn sẽ có thêm nghị lực để tiếp tục cố gắng, phấn đấu, vượt qua thử thách.
Trong cuộc sống, nếu một lúc nào đó bạn gặp một người thường hay cau có, khó chịu với mình, bạn cũng hãy cười thật tươi với họ nhé. “Năng lượng” của nụ cười ấy sẽ giúp che đi những khoảng cách giữa người với người gần gũi với nhau hơn.
Đối với tôi, nụ cười có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Tôi không bao giờ tiết kiệm nụ cười của mình. Cũng chính vì vậy, tôi được mọi người yêu mến. Đặc biệt, tôi cảm thấy cuộc đời này thật vui, thật hạnh phúc, chẳng bao giờ bị quan, chán nản vì bất cứ điều gì. Chỉ cần một nụ cười tươi rói, tôi có thể hóa giải mọi muộn phiền, lo lắng. Thế nên gặp ai tôi cũng cười và dù chuyện gì xảy ra tôi cũng sẽ mỉm cười. Sẽ có bạn cho rằng như thế là vô duyên. Nhưng tôi biết, đó mới thực sự là hạnh phúc
Kết thúc (giọng nghiêm túc)
Kính thưa thầy cô và các bạn! Nụ cười có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong cuộc sống. Vì vậy, đừng tiết kiệm nụ cười. Mọi người hãy dành những nụ cười tươi tắn, vô tư cho bản thân mình và cho những người xung quanh mình nhé! Cảm ơn thầy cô và các bạn đã chú ý lắng nghe.
Hy vọng bài trình bày ý kiến về một vấn đề xã hội (ý nghĩa của tiếng cười trong cuộc sống) ở trên đã giúp các em nắm vững các bước thực hiện, biết cách xây dựng dàn ý chi tiết và thực hành kĩ năng nói và nghe hiệu quả trong quá trình chuẩn bị.
Đừng quên tham khảo các bài nói và nghe khác trong cuốn Làm chủ kiến thức Ngữ Văn bằng sơ đồ tư duy lớp 8 Tập 1 và Tập 2 để nâng cao kiến thức môn Ngữ Văn cũng như đạt điểm số cao hơn trên lớp nhé!
Link đọc thử sách: https://drive.google.com/file/d/1IW8jEFiXWUJSeF7YEEO0N8c3p_ChO1Gw/view
Tkbooks tự hào là nhà xuất bản sách tham khảo lớp 8 hàng đầu tại Việt Nam!


