Bài soạn văn Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ lớp 7 ngắn nhất PDF nhưng vẫn đầy đủ ý dưới đây sẽ giúp các em học sinh nắm được những nét chính về tác giả Nguyễn Ngọc Thuần và đoạn trích Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ cũng như hiểu được tình cảm yêu thương, gắn bó giữa người cha và cậu con trai.
Mời quý thầy cô, phụ huynh và các em tham khảo!
I. Khái quát chung về tác giả Nguyễn Ngọc Thuần và tác phẩm Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ
1. Tác giả Nguyễn Ngọc Thuần
Nhà văn Nguyễn Ngọc Thuần (1972) quê ở Tân Thiện – Hàm Tân, Bình Thuận.
Anh là cây bút chuyên sáng tác cho trẻ em. Tác phẩm của Nguyễn Ngọc Thuần mang đến một thế giới trong trẻo, tươi mới, ấm áp, đầy chất thơ. Ở đó có bao nhiêu sợi tơ của niềm yêu thương, trìu mến kết nối tâm hồn mỗi chúng ta với thiên nhiên, với con người, cuộc sống.

Anh là một nhà văn trẻ đầy triển vọng và đã ghi tên mình trong văn xuôi đương đại với hàng loạt tác phẩm và giải thưởng như:
+ Tác phẩm “Giăng giăng tơ nhện” đạt Giải thưởng Văn học tuổi hai mươi lần II.
+ Tác phẩm “Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ” đạt giải nhất cuộc thi Văn học thiếu nhi lần III, giải Peter Pan (giải thưởng của Thụy Điển dành cho tác phẩm thiếu nhi hay nhất).
+ Tác phẩm “Một thiên nằm mộng” đạt giải A cuộc vận động sáng tác văn học thiếu nhi của NXB Kim Đồng 2001–2002.
+ Tác phẩm “Nhện ảo” đạt giải A cuộc vận động sáng tác cho thiếu nhi 2003.
+ Tác phẩm “Trên đồi cao chăn bầy thiên sứ” đạt giải B (không có giải A) cuộc thi sáng tác văn học cho tuổi trẻ do NXB Thanh Niên phối hợp với NXB Văn Nghệ tổ chức.
2. Tác phẩm Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ
“Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ” được trích trong tác phẩm cùng tên được viết năm 2004 – một tác phẩm trong trẻo, thân thương, tươi sáng, ấm áp và đầy chất thơ nói về tình bố con. Tập truyện gồm những thiên truyện nhỏ được kể bằng lời của nhân vật Dũng, kể về những vui buồn trong cuộc sống hằng ngày.
Tác phẩm đạt giải Peter Pan của Thụy Điển cho mảng văn học thiếu nhi. Ngoài ra, sách cũng được chuyển ngữ sang tiếng Anh dưới tên Open the Windows, Eyes Closed và sang tiếng Thụy Điển với tên Blunda ochöppna ditt fönster.
Đoạn trích “Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ” được sáng tác chính là trích đoạn kể về trải nghiệm của nhân vật “tôi” cùng với người bố của mình.
II. Tìm hiểu yếu tố thể loại trong văn bản Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ
1. Đọc hiểu nội dung
1.1 Người kể chuyện
– Người kể chuyện trong văn bản Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ xưng “tôi” (người con).
→ Ngôi kể thứ nhất, người kể chuyện xưng “tôi” (người con).
– Lựa chọn ngôi kể này vừa làm cho câu chuyện trở nên chân thực, cảm xúc hơn, thể hiện tình cảm nhân vật tôi đối với bố đồng thời khắc họa hình ảnh người bố từ góc nhìn của con trẻ.

1.2 Nhân vật
Tôi, bố, Tí, bà con…
1.3 Nhan đề
– Nhan đề Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ là một nhan đề độc đáo thu hút người đọc. Nhan đề gợi hai hành động của chủ thể hoạt động: nhắm mắt – mở cửa sổ. Hai hành động này thực hiện cùng một lúc.
– Nhan đề gợi cho người đọc liên tưởng tới hình ảnh một nhân vật đang dùng tất cả các giác quan để cảm nhận, để hòa mình vào mọi vật xung quanh.
1.4 Nội dung văn bản
Văn bản Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ kể về những kỉ niệm tuổi thơ của tôi với những bài học ý nghĩa, đáng nhớ cùng bố và gia đình.
1.5 Cốt truyện
– Tôi được bố dạy tôi cảm nhận thiên nhiên, mọi vật bằng cách chạm, lắng nghe và sau đó đã cứu được bạn Tí.
– Tôi được bố dạy về ý nghĩa của những cái tên, về ý nghĩa của món quà.
– Bố tôi dạy tôi cách “nhìn” đặc biệt bằng khứu giác để cảm nhận.
– Tôi đã phát hiện ra “bí mật” về cách cảm nhận mọi thứ xung quanh.

2. Đọc hiểu nhân vật truyện
2.1 Nhân vật người bố
– Nhân vật người bố hiện lên chủ yếu qua lời kể của người con – nhân vật “tôi”, người kể chuyện ở ngôi thứ nhất.
– Tác dụng:
+ Tính cách nhân vật người bố hiện lên một cách chân thực, khách quan.
+ Vừa thể hiện được tình cảm của nhân vật “tôi” với người bố.
– Cụ thể:
Chi tiết xây dựng nhân vật người bố | ||||
| Các sự kiện | Lời nói | Hành động | Thái độ | Trong cảm nhận của con |
| Khi dạy con cách cảm nhận mùi hương và âm thanh | – “Đố con hoa gì?” – “Phen này con sẽ đoán được hết các loại hoa của bố mất thôi!” – “Bố nói tôi có cái mũi tuyệt nhất thế giới!” – Người càng thân với mình bao nhiêu thì âm thanh đó càng tuyệt diệu bấy nhiêu. | – Dẫn con ra vườn tưới cây. – Làm cho con một cái bình tưới nhỏ vừa tay; lấy hộp lon gò thành cái vòi sen. – Bảo con nhắm mắt lại và dẫn đi chạm từng bông hoa một. – Bố xách đèn ra vườn soi | Bố nói không sao cả, dần dần tôi sẽ nói đúng thôi, cười khà khà khen tôi tiến bộ | |
| Khi dạy nhân vật tôi đoán xem mình cách bao xa | – “Bố thấy con hé mặt!” – “Thật không?” | – Hay đứng trong vườn rồi đố tôi tìm ra. – Hay giấu cục kẹo đâu đó rồi đố tôi. – Đố tôi nhắm mắt đoán bố đứng cách tôi bao xa và lấy thước đo đàng hoàng. | Bố giả vờ nghi ngờ | |
| Khi cứu thằng Tí | – Quăng chén cơm rồi băng vườn chạy ra. – Ẵm nó về nhà… nắm ngược hai chân dốc xuống như làm xiếc… – Nháy mắt | Bố tôi bơi giỏi lắm. Bố có thể làm một hơi dài đến mấy phút. | ||
| Tâm sự với con về ý nghĩa của những cái tên | – “Mỗi cái tên là một âm thanh tuyệt diệu.” | |||
| Khi bố nói với con về sức hấp dẫn của mỗi món quà | – “Một món quà bao giờ cũng đẹp. Khi ta nhận hay cho một món quà, ta cũng đẹp lây vì món quà đó. – “Một nụ hôn cũng là một món quà sang trọng. Một giấc ngủ của tôi cũng là một món quà, cả con người tôi đều là món quà của bố.” | – Bố ít ăn ổi nhưng vì Tí, bố ăn. – Bố cười xòa | ||
| Khi cùng con chơi trò chơi chỉ ngửi hương mà gọi đúng tên | – “Bố nói tôi có cái mũi tuyệt nhất thế giới!” | – Bố đưa bông hoa trước mũi tôi rồi nói, hoa gì? – Bố không tin xách đèn ra vườn soi. | ||
| Kết luận | Trong lời nói, bố luôn ân cần, nhẹ nhàng, vui vẻ với con. | Trong hành động, bố luôn hướng dẫn giảng giải, khuyên bảo con tỉ mỉ, quan sát sự tiến bộ của con; sẵn sàng cứu thằng Tí. | Trong thái độ, bố luôn khích lệ, động viên con; trân trọng món quà của thằng Tí. | Trong cảm nhận của con: bố rất giỏi. |
♦ Đánh giá chung
– Người bố đã thể hiện tình yêu thương bao la dành cho con thông qua việc dành thời gian cùng con làm những công việc, chơi trò chơi cùng con, tâm sự cùng con để từ đó con nhận ra những bài học sâu sắc từ cuộc sống, biết yêu thương, lắng nghe và thấu hiểu, biết trân trọng mọi thứ xung quanh.
– Qua các hành động, lời nói, thái độ,… tác giả đã cho người đọc thấy rõ nhân vật người bố là một người rất yêu thương con, luôn quan tâm, gần gũi với con và có tâm hồn phong phú, sâu sắc; có trái tim nhân hậu.
Nghệ thuật xây dựng nhân vật
+ Nhân vật người bố hiện lên qua hành động, cử chỉ, lời nói (đối thoại).
+ Khắc họa nhân vật qua cảm xúc, suy nghĩ của nhân vật khác (nhân vật “tôi” – người con).
+ Qua mối quan hệ với các nhân vật khác (người con, Tí).
♦ Nhận xét chung
– Người bố đã thể hiện tình yêu thương bao la dành cho con thông qua việc dành thời gian cùng con làm những công việc, chơi trò chơi cùng con, tâm sự cùng con để từ đó con nhận ra những bài học sâu sắc từ cuộc sống, biết yêu thương, lắng nghe và thấu hiểu, biết trân trọng mọi thứ xung quanh.
– Qua các hành động, lời nói, thái độ…, tác giả cho thấy rõ nhân vật người bố là một người rất yêu thương con, luôn quan tâm, gần gũi với con và có tâ hồn phong phú, sâu sắc; có trái tim nhân hậu.
2.2 Nhân vật “tôi” (cậu bé Dũng)
| Các yếu tố | Biểu hiện trong văn bản | Nhận xét, đánh giá |
| Cảm xúc, suy nghĩ về bố | – Trực tiếp: “Bố tôi bơi giỏi lắm, tôi tin bố, tôi hay gọi tên bố chỉ để nghe âm thanh; A! Món quà của tôi đây rồi. Ôi cái món quà này bự quá!”. – Gián tiếp: Qua cách kể về bố thể hiện sự yêu quý, gần gũi với bố; đón nhận từng cử chỉ, chăm sóc của bố với lòng biết ơn; “Bố làm cho “tôi” chiếc bình tưới xinh xắn, dạy “tôi” cách cảm nhận về khu vườn; vui vẻ, hạnh phúc, thích thú khi kể về bí mật của chúng tôi. | Người con yêu quý, gắn bó với bố, luôn đón nhận cử chỉ, sự chăm sóc của bố với lòng biết ơn. |
| Cảm xúc, suy nghĩ về bạn Tí | Tôi thấy tên nó đẹp hơn mọi tên, khi đọc lên, âm thanh cứ du dương như một bài hát; coi Tí là bạn thân; khen Tí trèo cây giỏi lắm. | Hồn nhiên, cởi mở, chân thành và yêu quý bạn bè.
|
| Cảm xúc, suy nghĩ về khu vườn | Tôi chợt hiểu khu vườn nói gì; Hiểu bây giờ là mùa gì, bông hoa nào đang nở, tên gì…; Tưởng tượng cuộc nói chuyện với một ai đó rất tuyệt vời và hãnh diện vì mình có con mắt thần nằm ở mũi; Thấy những bông hoa thơm hơn mà còn “nhìn” thấy nguyên cả khu vườn, cả bông hồng ngay trong đêm tối; Nhận ra bông hoa chính là người đi đường, sẽ tiếc lắm nếu thế giới vắng những bông hoa. | Tôi cảm nhận thế giới tự nhiên bằng nhiều giác quan và khi càng hiểu, tôi càng trân trọng vẻ đẹp và yêu mến thiên nhiên quanh mình.
|
| Kết luận | – Nhân vật “tôi” là một cậu bé nhạy cảm, tinh tế, biết yêu thương mọi người, yêu quý và gắn bó với thiên nhiên quanh mình. – Nghệ thuật xây dựng nhân vật: + Kể chuyện theo ngôi kể thứ nhất, nhân vật dễ bộc lộ cảm xúc chân thực. + Khắc họa nhân vật qua lời kể, hành động, lời nói, cử chỉ, thái độ, suy nghĩ, cảm xúc và qua đánh giá nhân vật khác. | |
3. Thông điệp của văn bản
Tác phẩm “Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ” chân thực tựa như những dòng nhật kí đã ghi lại những câu chuyện, những kỉ niệm của cậu cùng người bố của mình cùng những bài học mà cậu đã nhận ra. Những bài học của Dũng cũng như cách ứng xử mà bố Dũng đã chia sẻ cùng đã mở ra cho người đọc, đặc biệt là trẻ thơ, những khám phá bất ngờ và ý nghĩa:
+ Hãy cảm nhận thế giới xung quanh (thiên nhiên, những thanh âm, những câu chuyện của cuộc sống) và nhận ra giá trị, vẻ đẹp của nó bằng cả tâm hồn và tình yêu của mình.
+ Cần biết cách đón nhận những món quà bằng sự nâng niu trân trọng của chính mình.
+ Hãy biết sống gắn bó, gần gũi với thiên nhiên hoa cỏ.
+ Hãy biết trân trọng những kỉ niệm tuổi thơ, trân trọng những bài học, những yêu thương của bậc sinh thành với chính mình.
>>> Tải bài soạn văn dưới dạng file PDF miễn phí tại đây!
Hy vọng bài Soạn văn Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ lớp 7 ngắn nhất ở trên đã giúp các em hiểu rõ hơn về nội dung, ý nghĩa và thông điệp sâu sắc của tác phẩm. Qua đó, các em không chỉ nắm được kiến thức trọng tâm bài học mà còn học cách cảm nhận vẻ đẹp của cuộc sống bằng trái tim chân thành, biết yêu thương con người và trân trọng những kỉ niệm tuổi thơ.
Kiến thức về Soạn văn lớp 7 học kì 1 được triển khai cực chi tiết và dễ hiểu trong cuốn Làm chủ kiến thức Ngữ Văn bằng sơ đồ tư duy lớp 7 – Tập 1. Các em có thể mua sách về để tham khảo thêm nội dung này và các bài soạn văn khác nhé!
Link đọc thử sách: https://drive.google.com/file/d/1q9SS_D7EcJyK4kLiv9820m_JvA39ydnI/view?usp=sharing
Tkbooks tự hào là nhà xuất bản sách tham khảo lớp 7 hàng đầu tại Việt Nam.


