Dưới đây là bài soạn văn Ca Huế trên sông Hương lớp 8 ngắn nhất nhưng vẫn đầy đủ ý. Bài soạn sẽ giúp các em học sinh hiểu rõ hơn về ý nghĩa sâu sắc của tác phẩm này cũng như cảm nhận được những nét độc đáo trong phong cách sáng tác của tác giả Hà Ánh Minh.
Mời các em tham khảo!
* Văn bản này chỉ tập trung vào chủ đề “Vẻ đẹp cổ điển” chứ không liên quan đến thể loại thơ Đường. Vì thế, khi khám phá văn bản này, nội dung trọng tâm sẽ là vẻ đẹp của một sinh hoạt văn hóa đặc sắc – ca Huế trên sông Hương
I. Khái quát chung về tác giả Hà Ánh Minh và tác phẩm Ca Huế trên sông Hương
1. Tác giả Hà Ánh Minh
Tác giả của văn bản “Ca Huế trên sông Hương” là nhà văn Hà Ánh Minh.
2. Văn bản Ca Huế trên sông Hương
– Xuất xứ: Bài viết được đăng trên báo “Người Hà Nội”.
– Thể loại: bút ký.
– Văn bản đã giới thiệu tới người đọc sự phong phú, đa dạng của các làn điệu dân ca xứ Huế và vẻ đẹp của cảnh ca Huế trong một đêm trăng thơ mộng trên dòng Hương giang.

II. Soạn văn Ca Huế trên sông Hương
1. Sự phong phú, đa dạng của các làn điệu dân ca xứ Huế
– Dân ca xứ Huế không chỉ phong phú về làn điệu mà còn đa dạng về giọng điệu, chứa đựng nhiều cung bậc cảm xúc: “Thể điệu ca Huế có sôi nổi, tươi vui, có buồn cảm, bâng khuâng, có tiếc thương ai oán”. Cụ thể:
+ Đó là những điệu chèo cạn, bài thai, hò đưa linh… “buồn bã”.
+ Là những bài ru em, hò giã gạo, giã vôi, giã điệp,… “náo nức, nồng hậu tình người”.
+ Hò lơ, hò ô, xay lúa, hò nện,… thì gần gũi với dân ca Nghệ Tĩnh, “thể hiện lòng khát khao, nỗi mong chờ hoài vọng thiết tha của tâm hồn Huế”.
+ Những khúc nam ai, nam bình, quả phụ, tương tư khúc, hành vân… buồn man mác, thương cảm, bi ai, vương vấn”.
+ Những bản nhạc tứ đại cảnh “không vui, không buồn”.
+ Ngoài ra còn có các điệu lý như: lý con sáo, lý hoài xuân, lý hoài nam.
– Về nội dung, ca Huế gửi gắm những tâm tư, tình cảm của người dân xứ Huế trong cuộc sống và lao động, gợi lên “tình người, tình đất nước thiết tha”.
– Về nhạc cụ, ca Huế sử dụng khá nhiều loại như: đàn tranh, đàn nguyệt, đàn tì bà, đàn nhị, đàn tam, đàn bầu, sáo, cặp sanh…
→ Bằng biện pháp liệt kê, tác giả đã cho ta thấy sự đa dạng và phong phú của các làn điệu dân ca Huế. Với nội dung sâu sắc, phản ánh được vẻ đẹp của mảnh đất và con người nơi đây, ca Huế xứng đáng được công nhận là một “di sản văn hóa phi vật thể” của quốc gia.

2. Vẻ đẹp của cảnh ca Huế trên sông Hương
– Ca Huế có nguồn gốc là sự kết hợp giữa nhạc dân gian sôi nổi, vui tươi và nhạc cung đình trang trọng, uy nghi. Do vậy, ca Huế vừa có sự sôi nổi, lạc quan vừa có sự uy nghi, trang trọng.
– Vẻ đẹp của cảnh ca Huế trên sông Hương:
+ Về thời gian: Ca Huế thường được biểu diễn và thưởng thức vào những đêm trăng yên tĩnh.
+ Về không gian: Ca Huế thường được biểu diễn trên một chiếc thuyền rồng giữa dòng Hương giang thơ mộng. Người nghe ngồi trên thuyền, trực tiếp thưởng thức các ca công biểu diễn. Đó là một không gian đặc biệt, hữu tình, nên thơ.
+ Về trang phục: Các ca công đều mặc trang phục lễ hội truyền thống “nam mặc áo dài the, quần thụng, đầu đội khăn xếp, nữ mặc áo dài, khăn đóng duyên dáng”. Do đó, khung cảnh trên thuyền thường rực rỡ sắc màu.
+ Về kỹ thuật biểu diễn: Các nhạc công “dùng các ngón đàn trau chuốt như ngón nhấn, mổ, vả, vỗ, ngón bấm, day, chớp, búng, ngón phi, ngón rãi… rất tài tình, điêu luyện.
+ Về giai điệu: “Không gian yên tĩnh bỗng bừng lên những âm thanh của dàn hòa tấu bốn nhạc khúc lưu thủy, kim tiền, xuân phong, long hổ du dương, trầm bổng, réo rắt… Tiếng đàn lúc khoan lúc nhặt làm nên tiết tấu xao động tận đáy hồn người.
+ Về lời ca: “Lời ca thong thả, trang trọng, trong sáng gợi lên tình người, tình đã nước, trai hiền, gái lịch.”
+ Cách thưởng thức ca Huế: Người nghe trực tiếp vừa xem những ca công và ca nhi biểu diễn vừa ngắm vẻ đẹp của thành phố Huế từ dòng sông Hương thơ mộng. Cách thưởng thức ấy vừa dân dã vừa thanh tao, sang trọng.
→ Bằng ngòi bút miêu tả tỉ mỉ, biện pháp liệt kê, tác giả đã tái hiện chân thực khung cảnh một đêm ca Huế rất đỗi trữ tình, thơ mộng bên dòng Hương giang, khiến người đọc có cảm giác như đang được mắt thấy tai nghe, đắm mình trong những làn điệu dân ca phong phú của cố đô. Cảnh ca Huế thật đẹp, thật say đắm lòng người.
3. Cảm xúc của nhân vật trữ tình
– Nhân vật trữ tình thấy mình “như một lữ khách thích giang hồ với hồn thơ lại láng, tình người nồng hậu”.
– Nhân vật trữ tình cảm nhận được sự lắng đọng của không gian và thời gian khi nghe ca Huế, bởi ca Huế chính là nội tâm của con người nơi đây.
+ Lòng lữ khách say đắm trước vẻ đẹp của ca Huế. Qua đó, độc giả có thể cảm nhận được tình yêu, sự nâng niu, trân trọng mà tác giả dành cho nét đẹp văn hóa nói riêng và mảnh đất, con người xứ Huế nói chung.
>>> Tải bài soạn văn dưới dạng file PDF miễn phí tại đây!
III. Tổng kết
1. Nghệ thuật
– Văn bản có sự kết hợp giữa các yếu tố có vai trò kể chuyện, miêu tả, bộc lộ cảm xúc, bình luận… góp phần lột tả một cách chân thực, sâu sắc, giàu sức thuyết phục về những nét đặc sắc của ca Huế trên sông Hương.
– Biện pháp liệt kê với lời văn chân thực, trong sáng, giàu nhịp điệu giúp độc giả cảm nhận được một cách trọn vẹn vẻ đẹp của ca Huế trên sông Hương.
2. Nội dung
– Văn bản giúp người đọc hiểu được sự phong phú, đa dạng của ca Huế và vẻ đẹp của “di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia” này. Từ đó, gợi lên trong mỗi người ý thức, trách nhiệm gìn giữ, phát huy những nét văn hóa đặc sắc của dân tộc.
Hy vọng rằng bài soạn văn Ca Huế trên sông Hương lớp 8 ngắn nhất PDF ở trên đã giúp các em nắm vững nội dung, hiểu rõ giá trị tư tưởng – nghệ thuật của tác phẩm, đồng thời có thêm định hướng để tự rèn luyện kỹ năng phân tích và cảm thụ văn học tốt hơn.
Các em cũng đừng quên tham khảo các bài soạn văn lớp 8 khác trong cuốn Làm chủ kiến thức Ngữ Văn bằng sơ đồ tư duy lớp 8 Tập 1 và Tập 2 để nâng cao kiến thức môn Ngữ Văn cũng như đạt điểm số cao hơn trên lớp nhé!
Link đọc thử và mua sách với giá ưu đãi: https://drive.google.com/file/d/1IW8jEFiXWUJSeF7YEEO0N8c3p_ChO1Gw/view
Tkbooks tự hào là nhà xuất bản sách tham khảo lớp 8 hàng đầu tại Việt Nam!