Soạn văn Dế chọi lớp 9 ngắn nhất PDF

Dưới đây là bài soạn văn Dế chọi lớp 9 ngắn nhất nhưng vẫn đầy đủ ý. Bài soạn sẽ giúp các em học sinh hiểu rõ hơn về ý nghĩa sâu sắc của tác phẩm này cũng như cảm nhận được những nét độc đáo trong phong cách sáng tác của tác giả Bồ Tùng Linh.

Mời các em tham khảo!

I. Khái quát chung về tác giả Bồ Tùng Linh và tác phẩm Dế chọi

1. Tác giả Bồ Tùng Linh

– Bồ Tùng Linh (1640 – 1715) tự là Cửu Tiên, biệt hiệu Liễu Tuyển cư sĩ, là nhà văn nổi tiếng Trung Quốc thời nhà Thanh.

– Ông nổi tiếng thông minh từ nhỏ nhưng thi nhiều lần không đỗ. Mãi đến năm 71 tuổi ông mới thành cống sinh. Bồ Tùng Linh sống bằng nghề dạy học ở quê.

– Ông để lại khối lượng lớn các tác phẩm thuộc nhiều thể loại trong đó tiêu biểu nhất là “Liêu trai chí dị”.

– Truyện của Bồ Tùng Linh có cái nhìn mới mẻ, li kì, sắc sảo với ngụ ý sâu sắc, thấm thía.

– Năm 1980, Bồ Tùng Linh được UNESCO công nhận là danh nhân văn hóa thế giới.

2. Văn bản

– Văn bản “Dế chọi” được trích trong tập “Liêu trai chí dị”. Đây là bộ truyện đồ sộ với gần 500 truyện ngắn viết về nhiều đề tài khác nhau. Tập truyện được coi là đỉnh cao của truyện ngắn cổ điển Trung Quốc. Bộ truyện được coi là bách khoa toàn thư của xã hội Trung Quốc đương thời. Bồ Tùng Linh mượn chuyện thần tiên, ma quái để phê phán những thói hư tật xấu trong xã hội Trung Quốc thời bấy giờ. Tập truyện này xuất hiện ở Việt Nam từ thế kỉ XIX và đến nay có nhiều dị bản khác nhau.

– Tóm tắt: Quan lại lấy lòng vua bằng cách dâng dễ chọi. Vua xem thích thú nên đòi cung tiến thường xuyên. Bọn quan lại địa phương dựa vào đó để kiếm chác, đẩy bao gia đình lâm vào cảnh khuynh gia bại sản khi đến lượt phải nộp dế. Thành là một chức lí chính nhưng bản tính hiền lành, không nỡ sách nhiễu dân chúng nên phải chịu đánh đập, lo lắng, sợ hãi đến mức muốn tự tử. Vợ Thành đi xem bói được thầy bói chỉ điểm và bắt được một con dế chọi như ý bèn mang về nhốt và chăm sóc chu đáo. Con Thành không may làm chết dế, sợ bị cha đánh mắng nên đã nhảy xuống giếng. Đến đêm con Thành tỉnh lại nhưng như kẻ vô hồn. Hồn của con trai Thành hóa thành con dế chọi. Dế tuy nhỏ bé nhưng chọi giỏi nên được dâng lên vua. Vua rất hài lòng và ban thưởng cho quan tỉnh. Nhà thành cũng được thơm lây, chỉ sau vài năm đã giàu hơn cả các nhà thế gia. Sau một năm thì con Thành tỉnh lại và kể rằng mình đã hóa thành dễ chọi.

II. Soạn văn Dế chọi ngắn nhất

1. Đặc điểm của thể loại truyện truyền kì trong văn bản

– Cốt truyện của “Dế chọi” mang nhiều yếu tố hoang đường, kì ảo. Đây là một trong những nét đặc sắc của “Liêu trai chí dị”. Chỉ từ chuyện dâng đế chọi nhưng đã cho thấy bộ mặt tàn bạo của tầng lớp thống trị. Một con dế có thể đem đến tai họa nhưng cũng có thể đem lại vinh hoa phú quý cho một tỉnh, một dòng họ.

– Nhân vật trong truyện bao quát toàn bộ xã hội phong kiến từ vua chúa, quan tỉnh, quan huyện đến tầng lớp chức dịch bé mọn ở địa phương. Mỗi nhân vật có đặc điểm tính cách, phẩm chất và số phận riêng.

– Truyện có nhắc đến thời đại, cụ thể là: đời Tuyên Đức nhà Minh, có các địa danh cụ thể như: Thiểm Tây, huyện Hoa Âm,… làm tăng tính chấn thực cho tác phẩm.

– Các chi tiết tiêu biểu:

+ Chi tiết “Quan trên theo hạn trách phạt, qua hơn mười ngày Thành bị đánh trăm trượng, hai mông máu me bê bết,… chỉ nghĩ tới việc tự tử”. Chi tiết này giúp độc giả hiểu được sự tàn bạo, bất nhân của tầng lớp quan lại. Chỉ vì một con để chọi mà chúng hành hạ con người đến bước đường cùng.

+ Chi tiết đứa con tội nghiệp của Thành được vớt lên từ chiếc giếng, sau một năm linh hồn trở lại và kể lại mình “đã hóa thành dế, lanh lẹ chọi giỏi nay mới thực sống lại”. Chi tiết này không chỉ tố cáo sự thối nát của tầng lớp quan lại mà còn cho thấy thái độ châm biếm, mỉa mai của tác giả.

2. Đọc hiểu nội dung văn bản

2.1. Hậu quả khủng khiếp của lệ hiến dế chọi

– Chọi dế là một trò chơi của trẻ con ở các vùng quê nhưng lại rất được ưa chuộng trong cung đình nhà Minh. Cũng từ đây, bao bi kịch bắt đầu đổ xuống đầu những người dân thấp cổ bé họng.

– Quan lại từ tri phủ, tri huyện đến bọn lí dịch ở địa phương lợi dụng lệ dâng nộp để sách nhiễu nhân dân.

– Từ một trò chơi của con trẻ, dễ chọi khiến cho rất nhiều gia đình khuynh gia bại sản.

– Nhân vật chính trong truyện là một thư sinh tên Thành, chỉ vì phải dâng nộp để chọi mà cả gia đình phải rơi vào thảm cảnh:

+ Thành bị ép làm chức lí chính. Dù anh đã tìm trăm phương nghìn kế để từ chối nhưng không được. Đây chính là điểm khởi đầu cho bi kịch mà gia đình Thành phải hứng chịu.

+ Chỉ sau chưa đầy một năm, gia đình Thành có “chút ít gia sản đã cạn kiệt”.

+ Vì lệ dâng dế mà Thành sống trong hoảng loạn, sợ hãi và chỉ nghĩ đến cái chết.

+ Bản thân bị đánh đến trăm trượng, “hai mông máu me bê bết”.

+ Đứa con vì đánh chết con dế mà suýt mất mạng, khi tỉnh lại thì “thần trí ngày ngốc như người gỗ”.

+ Nhìn cái lồng dế trống không, Thành “đứt hơi, nghẹn cổ, cũng không nghĩ gì tới con nữa, từ đêm đến sáng không sao chợp mắt, trời đã sáng rõ vẫn nằm đờ buồn bã”.

⇒ Vì một con dế chọi mà gia đình Thành không chỉ rơi vào cảnh khuynh gia bại sản mà còn phải chịu đựng nỗi đau đớn, sợ hãi về tinh thần và thể xác trong thời gian dài. Một con dế chọi còn quý giá hơn mạng sống của một con người.

2.2. Giá trị châm biếm của văn bản

– Giá trị tố cáo và châm biếm của “Dế chọi” bắt đầu từ việc linh hồn của đứa con vì thương cha mẹ mà hóa thành con dế chọi giỏi. Con dế chọi đặc biệt ấy đã đem lại vinh hoa, phú quý cho nhiều người: quan tuần phủ được ngựa hay vải quý; tri huyện được một cấp trác dị; Thành được miễn sai dịch một năm, được cho đỗ tú tài.

– Nhờ có con dễ chọi hay, Thành không chỉ được đỗ đạt mà còn trở nên giàu có “hơn cả các nhà gia thế”. Nhờ dế chọi mà Thành được thành danh. Nhưng điều mỉa mai là, con dế ấy lại chính là linh hồn của người con trai chín tuổi hóa thân thành.

– Lời bàn ở cuối truyện cũng làm rõ thái độ châm biếm của tác giả với lễ dâng dế chọi này. “Phúc ấm” – phúc do tổ tiên truyền lại cho con cháu – lại nhờ… con dế. Hóa ra, loài côn trùng như dế cũng đáng làm tổ tiên của bọn chúng vậy.

> Qua các chi tiết mỉa mai châm biếm sâu sắc, tác giả tái hiện hiện thực xã hội đen tối thời kì nhà Minh. Qua đó, độc giả cũng có thể cảm nhận được thái độ bất mãn của tác giả trước những nhiễu nhương của thời thế đang diễn ra trước mắt mình.

2.3. Ý nghĩa của những chi tiết kì ảo

♦ Các chi tiết kì ảo

Truyện này không có ma quỷ hay thần tiên nhưng cũng có nhiều chi tiết tưởng tượng kì ảo, biến hóa khôn lường mang đặc trưng của thể loại liêu trai.

– Tờ giấy với hình vẽ bí ẩn của bà đồng giúp Thành bắt được con dế chọi tốt, cho thấy hành trình bắt dế của Thành cũng chứa đựng nhiều tình tiết li kì, bí ẩn.

– Thành bắt dế chọi lần hai (do hồn của người con trai hóa thành) cũng là một chi tiết kì ảo có nhiều ý nghĩa.

– Con dế nhỏ nhưng có sức mạnh khác thường, thắng được dế to hơn, thậm chí còn đánh lại cả gà.

– Con dế ở trong cung nghe tiếng đàn nhạc là nhảy theo tiết tấu.

– Đứa con trai của Thành hoàn hồn sống lại và kể về việc mình đã hóa thành con dế lanh lẹ, giỏi chọi.

♦ Ý nghĩa của những chi tiết tưởng tượng kì ảo

– Các chi tiết kì ảo tạo nên những biến hóa khôn lường nhưng hợp lí của cốt truyện.

– Các chi tiết kì ảo chỉ xoay quanh việc bắt và nuôi dế chọi làm nổi bật những đau khổ, bất hạnh mà những kẻ thấp cổ bé họng như gia đình Thành phải chịu đựng.

– Qua đó, tác giả muốn lên án bọn vua chúa, quan lại đương thời đã gây ra biết bao nỗi đau khổ, đắng cay cho dân lành.

– Các chi tiết kì ảo trong truyện còn thể hiện tinh thần nhân đạo của nhà văn trước số phận của những con người bé nhỏ, thái độ bất mãn của tác giả trước những nhiễu nhương của tầng lớp thống trị.

>>> Tải bài soạn văn dưới dạng file PDF miễn phí tại đây!

III. Tổng kết

1. Nghệ thuật

– Truyện có kết cấu chặt chẽ nhưng biến hóa linh hoạt và hợp lí.

– Ngôn ngữ kể chuyện linh hoạt, kết hợp lời bình ở cuối truyện, giọng điệu mỉa mai, châm biếm làm tăng sức hấp dẫn của truyện.

– Các chi tiết tưởng tượng kì ảo được xây dựng hợp lí, li kì làm tăng giá trị hiện thực cho tác phẩm.

2. Nội dung

“Dế chọi” phơi bày hiện thực xã hội phong kiến Trung Quốc thời Minh và bày tỏ thái độ phê phán gay gắt của tác giả trước những nhiễu nhương, thối nát gây ra bao thảm kịch cho dân lành.

Hy vọng rằng bài soạn văn Dế chọi lớp 9 ngắn nhất PDF ở trên đã giúp các em nắm vững nội dung, hiểu rõ giá trị tư tưởng – nghệ thuật của tác phẩm, đồng thời có thêm định hướng để tự rèn luyện kỹ năng phân tích và cảm thụ văn học tốt hơn.

Kiến thức về Soạn văn lớp 9 được triển khai cực chi tiết và dễ hiểu trong cuốn Làm chủ kiến thức Ngữ Văn bằng sơ đồ tư duy lớp 9 – Luyện thi vào 10 phần 1: Đọc – Hiểu văn bản. Các em có thể mua sách về để tham khảo thêm nội dung này và các bài soạn văn khác nhé!

>>> Link đọc thử sách: https://drive.google.com/file/d/1oRktCcLMCR0pFWRuTIYBdnULy3Iam5xx/view?usp=sharing

Tkbooks tự hào là nhà xuất bản sách tham khảo lớp 9 hàng đầu tại Việt Nam.

Tkbooks.vn